بلاک چین، فناوری انقلابی آینده

اگرچه این پروژه‌ها تنها بخش کوچکی از فرآیندهای رهگیری کالا را در این شرکت‌ها در برمی‌گیرند، اما ابعاد آن‌ها روز به روز گسترده‌تر شده و پای آن‌ها به سازمان‌ها و صنایع بیشتری باز می‌شود. از دیگر شرکت‌هایی که از فناوری بلاک چین برای رهگیری کالا استفاده می‌کنند می‌توان به کروگر، نستله، تیسون فودز و یونیلیور اشاره کرد. بریجیت ون کرالینگن، معاون ارشد IBM در امور پلتفرم‌ها و بلاک چین گفته است که شمار شرکت‌هایی که از فناوری IBM برای رهگیری کالا و مرسولات خود استفاده می‌کنند، تنها محدود به شرکت‌های یاد نشده نمی‌شود و طیف وسیع‌تری را در برمی‌گیرد.

اورلجر؛ شرکتی که در آوریل ۲۰۱۴ با هدف ایجاد یک دفتر ثبت مبتنی بر بلاک چین برای الماس‌های تایید شده در سراسر جهان کارش را آغاز کرد، در حال حاضر نزدیک به ۲.۲ میلیون قطعه الماس را در فهرست خود ثبت کرده است. لین کمپ، مدیر اجرایی و بنیان‌گذار اورلجر می‌گوید که این شرکت ماهانه نزدیک به ۱۰۰ هزار قطعه الماس را در دفاتر خود ثبت می‌کند.

اورلجر ۴۰ ویژگی مختلف هر قطعه الماس از جمله ویژگی‌های فیزیکی غیرقابل شبیه‌سازی را ثبت می‌کند و قادر است مسیر یک الماس را از زمانی که از دل زمین بیرون کشیده می‌شود تا هنگامی که روی پیشخوان فروشگاه‌ها می‌نشیند، دنبال کند. تمامی مشارکت‌کنندگان در شبکه بلاک چین اورلجر اعم از معدنچیان، سنگ تراشان و خرده‌فروشان دارای یک گره با رونوشتی کامل از پایگاه داده مرتبط با آن هستند.

کارتاسنس هم شرکت فعال دیگری در زمینه بلاک چین است که هشت سال پیش کارش را آغاز کرده است. این شرکت روی پالت‌های بار، حسگرهای متصل به اینترنت نصب و با تجزیه‌وتحلیل داده‌های دریافتی از این حسگرها میزان تاخیر آن‌ها یا زمانی را که دچار خسارت می‌شوند، محاسبه می‌کند. مشتریان کارتاسنس به جای استفاده از اسناد فیزیکی از یک پایگاه داده مبتنی بر بلاک چین استفاده می‌کنند و به کمک آن می‌توانند تمامی مراحل جابجایی بسته‌ها، پالت‌ها یا کانتینرها را ثبت و ضبط کنند. شرکت Kuehne + Nagel یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل‌ونقل جهان از جمله مشتریان کارتاسنس است.

جایگزینی مقررات بالادستی با کدها

شرکت‌ها و دولت‌هایی که می‌توانند به سرعت روی امواج فناوری‌های جدید سوار بشوند، پیش از همه دست به پیاده‌سازی بلاک چین زده‌اند. برای مثال، دبی به تازگی اعلام کرده است که می‌خواهد تا سال ۲۰۲۰ اولین دولت توانمند شده با بلاک چین در جهان باشد. استفن مک‌کوئن، استاد حوزه مالی از دانشگاه اورگان می‌گوید که حرکت دبی به سمت بلاک چین، بیش از هر چیز باعث تسهیل امور در بخش املاک و مستغلات می‌شود. وی گفته است که دبی می‌تواند با انتقال تمامی تراکنش‌ها و معاملات املاک به روی یک بلاک چین، تغییر و انتقال دارایی‌ها را سریع‌تر و آسان‌تر از همیشه امکان‌پذیر کند.

از آنجا که قراردادهای هوشمند روی یک بلاک چین از تعدادی کد تشکیل شده‌اند، می‌توانند حاوی قوانینی مشتمل بر چگونگی اصلاح یا انتقال خود باشند. به این ترتیب، بلاک چین می‌تواند تعهد اجرای قوانین را از دوش ماموران اداری برداشته و به رایانه‌ها محول کند. به طور مثال، برای جلوگیری از تقلب، حقوق مالکیت تنها می‌تواند به حساب‌های خاصی منتقل شود یا تنها پس از برقراری شرایط ویژه‌ای امکان انتقال آن فراهم باشد. مثلا می‌توان کدها را به گونه‌ای تنظیم کرد که تنها پس از واریز وجوه به حساب بانکی، مالکیت به فرد خریدار واگذار شود.

هنوز زود است که بگوییم بلاک چین به عنوان یک فناوری و جنبش فراگیر از این قدرت برخوردار است که بر موانعی که آموزش و تربیت مهندسان نرم‌افزار را عقیم گذاشته است، فائق آید. می‌توان گفت که منطقی‌ترین گمانه‌زنی در حال حاضر این است که بلاک چین بیش از آنکه در قد و قواره یک فناوری انقلابی ظاهر شود، روندی رو به رشد و تکاملی دارد. البته در برخی موارد، استفاده از بلاک چین تنها یک ترفند بازاریابی است و سامانه‌هایی که نام این فناوری را یدک می‌کشند، تفاوت چندانی با سامانه‌های کنونی ندارند. به همین دلیل است که شرکت‌هایی نظیر کارتاسنس از واژه شبه بلاک چینبرای توصیف فناوری به کار رفته در سامانه‌های خود استفاده می‌کنند.

اما اگر بلاک چین بتواند به درستی کار کند، از این قابلیت برخوردار است که تبدیل به یک فناوری فعال‌ساز بنیادین بشود؛ مشابه اتفاقی که در گذشته رخ داد و استانداردهای جدید انتقال داده در شبکه‌ها منجر به اختراع اینترنت شد. به بیان دقیق‌تر، ممکن است روزی برسد که همه ابعاد زندگی ما از نحوه رای دادن تا ارتباط آنلاین با دیگران و چگونگی خرید کردن دستخوش تحولاتی اساسی بشود.